2016-2017 yılları arasında geçirdiğim bir buhran beni hayatın içinde yeni anlamlar aramaya itti. Ciddiye aldığım, düzenli gidip geldiğim yaratıcı bir işim vardı. ‘Sen kimsin?’ diye sorsalar bana ilk vereceğim cevap hep mesleğimle ilgili oluyordu.
Tasarımcıydım ben. Önce ürün tasarımcısı oldum. Sonra da mekân tasarımcısı. Bazen de küçük hikayeler tasarlıyordum. Çok kitap okuyor, çok yazıyordum, çok geziyordum. Çünkü sahip olduklarım ya da yaptıklarım yetmiyordu bana. Sanırım her şeyden önce kendi varoluş kimliğimi tasarlamaya çalışıyordum. Oysaki varoluş tasarlanan bir şey değildi kendiliğinden oluverirdi. Neydi olamadığım bu şey bilemiyorum ama hep bu bir şeyler olma hali ve bir şeyler yapma çabası artık beni çok yoruyordu. Tek başıma kulaç atmaktan da çok yorulmuştum ve boğulmamak için çok çaba harcıyordum. Kimseye ne faydası olan ne de zararı olan kendi halinde öylece akıp giden bir hayatım vardı. Sonra bir gün fark ettim ki tıpkı Lalalar’ın şarkı sözlerinde geçtiği gibi:
“Yalnız ölü balıklar akıntıyı takip ederdi.”
Farkındalık
Bu farkındalık bana artık bir şeyleri değiştirmenin vaktinin geldiğini hatırlatıyordu. Artık yerimde duramıyordum, kabuğum dar geliyordu. Yaşadığım beden, yaşadığım ev, yaşadığım ülke. Sığamaz olmuştum yeryüzüne. Yaşadığım rutin ve monoton hayat inşa ettiğim anlamları tek tek yıkmaya başlamıştı. Bu anlamları yeniden inşa etmek için ne yapabilirim diye düşünürken uzun süre yerelde ve dünya çapında varlıklarını sürdüren sivil toplum örgütleri hakkında araştırma yapmaya ve bilgi toplamaya başladım.
Bildiğiniz gibi sivil toplum kuruluşları resmî kurumların dışında kalan ve bunlardan bağımsız olarak çalışan, üyelerini ve çalışanlarını gönüllülük usulüyle alan, kâr amacı gütmeyen ve gelirlerini bağışlar veya üyelik ödemeleri ile sağlayan kuruluşlardır. Vakıflar ve dernekler, topluma yararlı hizmet geliştirmek için kurulmuş yasal topluluklardır ve herkese yardım etmek için kurulmuşlardır.
“Sevilmek için sevmek insanlara özgüdür; sevmek için sevmek ise meleklere.” – Alphonse de Lamartine –
Değişim vakti
Kooperatif yetiştiricilik. Yani sadece anne tarafından değil, baba, nine, dede, kardeş ve diğer aile efradı tarafından elbirliğiyle yetiştirilen insan gibi türlerde, diğerlerini düşünme ve yararlarını gözetme alışkanlığı açıkça daha fazla. Ben de sekiz yaşına kadar köyde ve kalabalık bir ailede, aynı evin içinde nine, dede, amcalar ve halalar ile beraber büyüdüm. Böyle bir geçmişe sahip olduktan sonra 37 yaşında koskocaman bir şehrin ve hayatın ortasında yaşadığı bireyci bencilliklerden bunalmış yalnız bir kadın olarak artık hayatıma devam edemiyordum. Dünya karşısında hissettiğim bu bunaltı bana sahip olduğum her şeyden vazgeçmeyi düşündürüyordu.
Bir zaman sonra fark ettim ki, aslında sahip olduğumu düşündüğüm hiçbir şeye gerçekte sahip değildim. Materyaller dünyası büyük bir illüzyondu. Doğanın kuvveti karşısında yaşayacağımız ufacık bir sarsıntı hayatlarımızı kökten değiştirebilirdi. Bu nedenle bir “Minimalist” gibi yaşamaya karar verdim. Önce sigarayı bıraktım. Sonra bütün bağımlılıklarımdan kurtulmaya karar verdim. İnsan bağımlılığı, eşya bağımlılığı, yemek bağımlılığı, fikir bağımlılığı, milliyet ve toprak bağımlılığı derken en sonunda da her şeyi terk edip yola çıkmaya karar verdim. Fakat tek başıma yapacağım bu yolculuğun ne zaman ve nereye olacağını planlamamıştım. Sadece böyle bir karar almıştım. Tırnak içinde özgür bir insandım fakat kendimi yaratma sorumluluğu ve bunaltı duygusunun getirdiği bu süreç benim yolumu IDEA Universal ile kesiştirdi.
Yaptığım araştırmalar bana gösterdi ki, dünya çapında ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde akla gelebilecek her alanda faaliyet gösteren “Non Governmental Organizations / Sivil Toplum Kuruluşlar’ı” (NGO / STK) ekonomik ve sosyal gelişim çabalarında giderek ön plana çıkıyor ve son yıllarda da sayıları hızla artıyor. Hatta ulusal düzeyde faaliyet gösteren NGO’ların sayısı günümüzde milyonları buluyor. Bu artışın nedenlerini süratli ve yaygın iletişime imkan tanıyan teknolojik devrime, küreselleşmeye, NGO’ların resmi kurumlardan çok daha süratli hareket etme yeteneklerine ve ulus devletlerin gücünün giderek zayıflamasına da bağlayabiliriz.
IDEA Universal ile tanışma
Ben ülkemizde faaliyet gösteren bu dernek ve kuruluşları sıkı takibe almışken fark ettim ki, IDEA Universal’da yeryüzünün su, gıda, enerji ve eğitim sorunlarını sürdürülebilir biçimde çözmek için “yenilikçi ve bilimsel” programlar yürüten en başarılı NGO’lardan biri. Bir yıl boyunca yaptığı bütün faaliyetleri hem sosyal medya hesaplarından hem de basından sessizce takip ettim. Kurucusu olduğu Hayri Dağlı’nın İstanbul’a geldikçe ve fırsat buldukça verdiği bütün seminerlere katıldım. O beni tanımasa da ben onu yakından tanımaya çalıştım. Afrika’da başlayan kişisel hikayesine duyduğum hayranlığın dışında anladım ki diğer yardım kuruluşlarının aksine Hayri çok önemli bir şeye odaklanıyor; sürdürülebilir yardımlar yapmayı ve “balık vermek yerine balık tutmayı öğretmenin” yollarını arıyor. Hayri, sahada yürütülen programlarda halk ile birlikte toplumun yerel ihtiyaçlarına yönelik kalıcı çözümler üretiyor. Ne mutlu ki, onun yaptığı bütün faaliyetlere 2018 ve 2019 yılları arasında birinci elden tanıklık etme fırsatı buldum.
Yolculuğumun Afrika’dan başlaması gerektiğini biliyordum
Bir yıl boyunca geçirdiğim buhranın ardından her şeyi geride bırakıp yola çıkmaya karar verdiğimde yolculuğumun Afrika’dan başlaması gerektiğine ikna olmuştum. Avrupa’da çok seyahat etmiştim. Amerika’ya en ufak bir sempatim yoktu. Asya’yı az çok biliyordum ve daha önce de Avustralya’da 1 yıl yaşama fırsatım olmuştu. Bu seyahat deneyimlerim, Hayri’nin hikayesi ve benim ezelden beri ruhumun derinliklerinde hissettiğim Afrika insanına, kültürüne, müziğine, dansına, taşına toprağına olan merakım birleşince kaçınılmaz olarak bütün planlarımı bunun üzerine yaptım.
O sırada Hayri’nin Zanzibar’da aktif çalışmalar yaptığını öğrendim. Onunla yazışmaya başladığım sıralarda garip bir tesadüfle fark ettim ki yaklaşık bir yıldır her gün karşısında oturduğum bilgisayar ekranımın arka planına koyduğum fotoğraf meğerse Zanzibar’da çekilmiş bir fotoğrafmış. Ben bunu bilmeden her gün ekranımdaki o turkuaz renkli denize, bembeyaz kumsallara ve palmiye ağaçlarına bakarak ofiste bunaldığım zamanlarda hayallere dalıyormuşum. Ben bu fotoğrafı bilgisayar ekranımın arka fonu yaptığım dönemde aklımda uzun süreli hiçbir yere gitme planı yoktu oysaki. Üstelik Zanzibar’ın doğru düzgün nerede olduğunu bile bilmiyordum. Bu tuhaf tesadüf işimden istifa etmeyi planlıyorken verdiğim bu karardan emin olmamı sağladı. Bu kararı aldıktan çok kısa bir süre sonra da geriye bakmadan zamansız ve paha biçilemez bir deneyim yaşamak için Tanzanya’ya doğru yola çıktım.
Tanzanya’ya yolculuk
Kim bilebilirdi ki ekrandan baktığım o fotoğrafın bir gün içinde bulurum kendimi. İşte böylelikle IDEA Universal’ın hayal kuran, cesur, katılımcı, bağımsız, işini aşkla yapan gönüllü ekibine katılmış oldum. O günden sonra bir daha asla hiçbir şey eskisi gibi olmadı. Bir daha asla yer yüzünün güzelliklerine bilgisayar ekranının ardından bakıp bakıp iç geçiren, başkaları için ne yapabilirim ki zavallılığını hisseden o kişi olmadım. IDEA Universal’ın Tanzanya’da yaptığı projelerde yer almak ve gönüllülük işlerim bittikten sonra Tanzanya’nın kırsal bölgelerinde yaşayıp günlük hayata karışmak beni geri dönülmez şekilde değiştirdi.
Bütün o imkansızlıklar içinde gülen suratları ve ışıl ışıl parlayan gözleriyle ta yüreğinizin içine bakan o Afrika’lı çocukları bir kez gördükten sonra fil dişi kulelerde yaşadığınız o eski hayatınıza bir daha geri dönmeniz imkansızdır. Bu nedenle yaklaşık 2 yıl boyunca yaptığım tüm seyahatlerin sonunda ayaklarım ve yüreğim beni hep Tanzanya’ya geri götürdü. Bu süreçte Hindistan ve Nepal’de de bağımsız seyahatler yaptım. Oralarda da çok büyük deneyimler edindim fakat hiçbiri Afrika’nın beni dönüştürdüğü kadar etki etmedi.
Dayanışmanın getirdiği kuvvetle geleceği hep beraber dönüştürebiliriz
Hayri, gönüllülüğü ve iyi niyeti “bilgi derinliği” ile birleştirmenin önemine vurgu yapıyor. Çünkü biliyoruz ki iyi niyet tek başına dönüşüm getirmiyor. Getirseydi iyi niyetli insanlar sayesinde şu an açlık ve susuzluk bir dünya gerçeği olmazdı. Tek bir yapının ya da kişinin dünyayı değiştiremeyeceğini biliyoruz. Fakat Hakkari’deki okulunu dönüştüren özverili bir öğretmenin, Ermenistan’da askıda ekmek uygulamasını başlatan bir esnafın, Brezilya’da nehrini korumaya çalışan bir kabile üyesinin, İstanbul’da kentini korumaya çalışan bir öğrencinin, Asya’da yok olan türleri korumak için hayatını adamış bir ekoloğun, ırkçılığın bitmesi için uğraşan bir aktivistin, Afrika’da açlığı ve susuzluğu sonlandırmaya çalışan bir gönüllünün yaptığı iyi işlerin çoğalması ve birleşmesiyle dünyanın dönüşümüne katkıda bulunabiliriz.
Belki açlığı ve sefaleti yer yüzünden yok edemeyiz ama eminim dayanışmanın getirdiği kuvvetle geleceği hep beraber dönüştürebiliriz.
[if gte vml 1]><v:shapetype id="_x0000_t75" coordsize="21600,21600" o:spt="75" o:preferrelative="t" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" filled="f" stroked="f"> <v:stroke joinstyle="miter"></v:stroke> <v:formulas> <v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0"></v:f> <v:f eqn="sum @0 1 0"></v:f> <v:f eqn="sum 0 0 @1"></v:f> <v:f eqn="prod @2 1 2"></v:f> <v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth"></v:f> <v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight"></v:f> <v:f eqn="sum @0 0 1"></v:f> <v:f eqn="prod @6 1 2"></v:f> <v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth"></v:f> <v:f eqn="sum @8 21600 0"></v:f> <v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight"></v:f> <v:f eqn="sum @10 21600 0"></v:f> </v:formulas> <v:path o:extrusionok="f" gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"></v:path> <o:lock v:ext="edit" aspectratio="t"></o:lock> </v:shapetype><v:shape id="Resim_x0020_5" o:spid="_x0000_s1029" type="#_x0000_t75" alt="açık hava, adam, ahşap, orman içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu" style='position:absolute;left:0;text-align:left;margin-left:0;margin-top:.75pt; width:220.45pt;height:222pt;z-index:251663360;visibility:visible; mso-wrap-style:square;mso-width-percent:0;mso-height-percent:0; mso-wrap-distance-left:9pt;mso-wrap-distance-top:0;mso-wrap-distance-right:9pt; mso-wrap-distance-bottom:0;mso-position-horizontal:left; mso-position-horizontal-relative:margin;mso-position-vertical:absolute; mso-position-vertical-relative:margin;mso-width-percent:0; mso-height-percent:0;mso-width-relative:margin;mso-height-relative:margin'> <v:imagedata src="file:///C:/Users/evrim/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.jpg" o:title="açık hava, adam, ahşap, orman içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu"></v:imagedata> <w:wrap type="square" anchorx="margin" anchory="margin"></w:wrap> </v:shape><![endif][if !vml][endif] A crisis I went through between 2016-2017 pushed me to search for new meanings in life. I had a creative job that I took seriously, regularly commuted. If someone asked me who are you, the first answer I would give was always about my job. I am a designer. First, I became a product designer. Then the space designer. Sometimes I design some small stories. I read a lot, write a lot, travel a lot. I guess I was trying to design my own identity of existence first of all. However, existence was not something designed, it would come into being by itself. I don't know what this thing I could not be but this state of always being something and trying to do something was tiring me. I was also very tired of stroking alone and was making a lot of effort not to drown. I had a life that was just flowing on its own, which was neither beneficial nor harmful to anyone.
Then one day I realized that just like Lalas' lyrics
"Only dead fish would follow the current."
This awareness was reminding me that it was time to change things. I couldn't sit still anymore, my shell felt narrow. The body I live in, the house I live in, the country I live in are narrow. I couldn't fit the earth. The routine and monotonous life I lived in was beginning to break down the meanings I had built. While I was thinking about what I can do to reconstruct these meanings, I started to research and gather information about non-governmental organizations that have existed locally and worldwide for a long time. As you know, non-governmental organizations are outside of official institutions and work independently from them, take their members and employees voluntarily, and provide their income through donations or membership payments. Foundations and associations are legal communities set up to promote community-beneficial service and are set up to help everyone.
“Loving in order to be loved is peculiar to people; To love to love, to angels. "
- Alphonse de Lamartine -
The only way to have the virtue of helping is to help ourselves for the sake of this act without asking for anything or hoping for an advantage. If we are lucky enough not to live in need, helping others in need is a natural instinct. And this natural instinct comes from the common ancestor of humans and chimpanzees, 7 million years ago, according to the theory of evolution. In an experiment by Judith Burkart of the University of Zurich, food is put on one end of a sliding board. In this experiment where there were monkeys at both ends of the board, it was seen that the monkeys on the side that could reach and pull the board did this even though they had no interest in this and gave their friends access to food. When the effects of this behavior pattern with various factors such as brain size, hunting habits, social ties were examined, it was revealed that altruism (altruism / thinking of others) was directly related to a single habit: Cooperative breeding. In other words, species such as humans who have been raised collaboratively not only by the mother but also by the father, grandmother, grandfather, sibling and other family members, the habit of thinking about others and looking after their benefits is clearly greater. I also grew up in the village until the age of eight, with a large family, in the same house with grandparents, uncles and aunts. Having such a history, I could no longer continue my life as a 37-year-old lonely woman who was overwhelmed by the individualistic selfishness she lived in the middle of a huge city and life. This anxiety I felt in front of the world made me think of giving up everything I had. After a while I realized that I actually didn't have anything I thought I had. The world of materials was a great illusion. A tiny jolt against the force of nature could radically change our lives. That's why I decided to live like a "Minimalist". I quit smoking first. Then I decided to get rid of all my addictions. Talking about human addiction, item addiction, food addiction, opinion addiction, nationality and land addiction, I finally decided to leave everything behind me and set off. But I hadn’t planned when and where this trip would be on my own. I just made such a decision. I was a free person in quotes, but this process of responsibility and anxiety to create myself crossed my path with IDEA Universal.
My research has shown me that "Non Governmental Organizations", which operate in every conceivable field at national, regional and international levels, are increasingly coming to the forefront in economic and social development efforts, and in recent years their number is increasing rapidly. Even the number of NGOs operating at the national level reaches millions today. We can attribute the reasons for this increase to the technological revolution that allows rapid and widespread communication, globalization, NGOs' ability to move much faster than official institutions, and the gradual weakening of the power of nation states. While I have been following these associations and organizations operating in our country closely, I realized that IDEA Universal is one of the most successful NGOs that carry out "innovative and scientific" programs to solve the world's water, food, energy and education problems in a sustainable manner. I silently followed all of his activities for a year, both from social media accounts and from the press. I attended all the seminars that Hayri Dağlı, whose founder, came to Istanbul and gave me the opportunity. Apart from the admiration for his personal story that started in Africa, I understood that unlike other charities, Hayri focuses on something very important; He is looking for sustainable aid and ways of “teaching fishing instead of giving fish”. Hayri produces permanent solutions for the local needs of the society with the public in the programs carried out in the field. Fortunately, I had the opportunity to witness all of his activities first hand between 2018 and 2019.
When I left everything behind and decided to set off after a year of depression, I was convinced that my journey had to start from Africa. I have traveled a lot in Europe. I didn't have the slightest sympathy for America. I knew Asia more or less and had the opportunity to live in Australia for a year before. When these travel experiences, the story of Hayri and my interest in African people, culture, music, dance, stone and land, which I have felt in the depths of my soul since time immemorial, combined, I inevitably made all my plans on this. At that time, I learned that Hayri was actively working in Zanzibar. When I started to correspond with him, I realized by a strange coincidence that the photo I put in the background of my computer screen, which I have been sitting in front of every day for about a year, is apparently [if gte vml 1]><v:shape id="Resim_x0020_6" o:spid="_x0000_s1028" type="#_x0000_t75" alt="açık hava, su, palmiye, doğa içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu" style='position:absolute;left:0;text-align:left;margin-left:0;margin-top:-18pt; width:368.9pt;height:225.5pt;z-index:251665408;visibility:visible; mso-wrap-style:square;mso-width-percent:0;mso-height-percent:0; mso-wrap-distance-left:9pt;mso-wrap-distance-top:0;mso-wrap-distance-right:9pt; mso-wrap-distance-bottom:0;mso-position-horizontal:center; mso-position-horizontal-relative:margin;mso-position-vertical:absolute; mso-position-vertical-relative:margin;mso-width-percent:0; mso-height-percent:0;mso-width-relative:margin;mso-height-relative:margin'> <v:imagedata src="file:///C:/Users/evrim/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image003.jpg" o:title="açık hava, su, palmiye, doğa içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu"></v:imagedata> <w:wrap type="square" anchorx="margin" anchory="margin"></w:wrap> </v:shape><![endif][if !vml][endif]photograph taken in Zanzibar. [if !supportLineBreakNewLine] [endif]Not knowing this, I dreamed every day when I was overwhelmed at the office, looking at that turquoise sea, white beaches and palm trees on my screen. When I made this photo as the background of my computer screen, I didn't have a long-term plan to go anywhere. Moreover, I did not even know where Zanzibar was properly. This strange coincidence made me sure about this decision I made while I was planning to quit my job. Shortly after taking this decision, I set out for Tanzania to have a timeless and priceless experience without looking back. Who knew I would find myself in that photo I looked at on the screen within a day. This is how I joined IDEA Universal's team of volunteers who dream, brave, participate, and do their job with love. After that day, nothing was the same again. Never again I have been that person who looked at the beauties of the earth from behind a computer screen. Participating in IDEA Universal's projects in Tanzania and living in rural areas of Tanzania after my volunteering was over and getting involved in daily life has changed me irreversibly.
[if gte vml 1]><v:shape id="Resim_x0020_7" o:spid="_x0000_s1027" type="#_x0000_t75" alt="kişi, çocuk, küçük, açık hava içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu" style='position:absolute;left:0;text-align:left;margin-left:0;margin-top:441.45pt; width:177pt;height:185pt;z-index:251667456;visibility:visible; mso-wrap-style:square;mso-width-percent:0;mso-height-percent:0; mso-wrap-distance-left:9pt;mso-wrap-distance-top:0;mso-wrap-distance-right:9pt; mso-wrap-distance-bottom:0;mso-position-horizontal:left; mso-position-horizontal-relative:margin;mso-position-vertical:absolute; mso-position-vertical-relative:margin;mso-width-percent:0; mso-height-percent:0;mso-width-relative:margin;mso-height-relative:margin'> <v:imagedata src="file:///C:/Users/evrim/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image005.jpg" o:title="kişi, çocuk, küçük, açık hava içeren bir resim Açıklama otomatik olarak oluşturuldu"></v:imagedata> <w:wrap type="square" anchorx="margin" anchory="margin"></w:wrap> </v:shape><![endif][if !vml][endif]It is impossible for you to return to your old life, once you see those African children looking into your heart with their smiling faces and sparkling eyes in all those impossibilities. Therefore, after all my travels for about 2 years, my feet and my heart always took me back to Tanzania. During this period, I also traveled independently to India and Nepal. I had great experiences there too, but none of them affected me as much as Africa transformed me. Hayri emphasizes the importance of combining volunteering and goodwill with “depth of knowledge”. Because goodwill alone does not bring transformation. If it did, hunger and thirst would not be a reality of the world now. We know that no single structure or person can change the world. Again, in his words, just know that only we can contribute to the transformation of the world through the proliferation and unification of the good work done a devoted by teacher who transformed his school in Hakkari, a shopkeeper who started the practice of hanging bread in Armenia, a tribe member trying to protect its river in Brazil, a student trying to protect his city in Istanbul, an ecologist who has devoted his life to protecting species, an activist working to end racism, and a volunteer trying to end hunger and thirst in Africa.
[if gte vml 1]><v:shape id="Resim_x0020_8" o:spid="_x0000_s1026" type="#_x0000_t75" style='position:absolute; left:0;text-align:left;margin-left:0;margin-top:129.1pt;width:358.5pt; height:186.3pt;z-index:251669504;visibility:visible;mso-wrap-style:square; mso-width-percent:0;mso-height-percent:0;mso-wrap-distance-left:9pt; mso-wrap-distance-top:0;mso-wrap-distance-right:9pt; mso-wrap-distance-bottom:0;mso-position-horizontal:center; mso-position-horizontal-relative:margin;mso-position-vertical:absolute; mso-position-vertical-relative:page;mso-width-percent:0;mso-height-percent:0; mso-width-relative:margin;mso-height-relative:margin'> <v:imagedata src="file:///C:/Users/evrim/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image007.jpg" o:title=""></v:imagedata> <w:wrap type="square" anchorx="margin" anchory="page"></w:wrap> </v:shape><![endif][if !vml][endif][if !supportLineBreakNewLine][endif]Maybe we cannot eliminate hunger and misery, but I am sure we can transform the future together with the strength of solidarity.
Evrim Aykan
EVRİM AYKAN
